In de nieuwe rubriek: Journalist van de Maand, interviewen we mensen uit het werkveld. Hoe zijn zij in de journalistiek terechtgekomen? Hoe is de journalistiek gedurende hun loopbaan veranderd? En wat willen zij meegeven aan de journalisten van de toekomst? Voor deze eerste Journalist van de Maand een interview met TV-verslaggever Lana de Wit.
Lana de Wit (1973) kwam via een studie Theater-, Film- en Televisiewetenschap in Utrecht en een deeltijdstudie journalistiek in Tilburg terecht in de TV-verslaggeving. Haar loopbaan begon bij Omroep West en een huis-aan-huiskrant in Den Haag. Vanaf 2007 werkte ze als verslaggever voor de SBS6-programma’s Shownieuws, Recht van Nederland en Hart van Nederland. Op dit moment is ze als freelance-verslaggever nog altijd actief voor HvNL, Omroep West en eerder dit jaar werkte ze mee aan het Ouderenjournaal voor Omroep Max.
Hoe heb je de journalistiek zien veranderen?
Toen ik begon had je veel meer een soort onderverdeling. De NOS was voor het serieuze, wat zwaardere nieuws. RTL was ongeveer even zwaar als de NOS, dus een goede tegenhanger. Verder had je bijvoorbeeld Hart van Nederland voor het kleinere, regionale en het menselijke nieuws.
De laatste jaren komt veel meer ‘de gewone man’ aan het woord. Waar je in eerste instantie teruggreep op de experts, wordt nu veel meer gekeken naar: ‘Wat vindt de gewone burger?’
Media moeten zich – om een doelgroep aan te spreken – meer onderscheiden, maar in de praktijk is de verscheidenheid in nieuwsmedia minder geworden. Ik snap het wel want ze willen natuurlijk een breed publiek bedienen, maar ik vind het wel jammer dat daardoor alles wat meer naar elkaar toe is gaan staan. Een verhaal dat je de ene dag bij het AD ziet zie je bijvoorbeeld een paar dagen later bij de NOS of bij HvNL, en andersom.
Wat maakt het journalistieke veldwerk zo leuk?
Ik heb veel rechtbankverslaggeving gedaan en dat vond ik erg leuk omdat je dan echt een soort vertaling moet maken. Sowieso vind ik het leuk om het nieuws voor mensen begrijpelijk en inzichtelijk te maken. Je verdiepen in iets wat heel ingewikkeld lijkt, om het zo te brengen dat iedereen het begrijpt. Dat het voor mensen inzichtelijk wordt wat bepaalde gevolgen kunnen zijn.
Denk je dat media soms hun publiek onderschatten?
Wij zitten allemaal in de journalistiek en wij volgen het nieuws. Maar ik denk dat het gros van de mensen veel minder met het nieuws bezig is. Misschien moeten journalisten júíst ook blijven herhalen en proberen voeling te houden met wat onder de mensen leeft. Ik denk dat de journalistiek heel erg moet oppassen dat het niet een incrowd wordt, maar dat het altijd die vertaalslag blijft maken.
Is het voor een beginnend journalist belangrijker om zich te profileren als de klassieke journalist, of juist meer iets van zichzelf te laten zien?
Ik denk dat het sowieso goed is om iets van jezelf te laten zien, omdat het ook helpt voor mensen om zich voor jou open te stellen. Wat natuurlijk altijd belangrijk is, is dat je betrouwbaar bent als journalist. De journalistieke principes zijn je basis, maar vanuit daar ga je er verder invulling aan geven.
Over Hart van Nederland wordt een beetje laatdunkend gedaan, maar de mensen die erachter zitten zijn heel consciëntieus bezig. Ze zijn erg bewust van hun doelgroep en gaan goed met mensen om. Ze zijn betrokken bij de mensen die zij interviewen. Dat merk je dan weer in de praktijk, hoe je daarmee omgaat.
Heeft de journalistiek opleiding voor jou een meerwaarde gehad?
*voorzichtig* Ja… het heeft wel een meerwaarde gehad. Ik weet niet zeker of drie jaar extra voor mij nu precies een meerwaarde heeft gehad. Het ligt er ook aan op welke leeftijd je begint met je studie. Ik was dertig toen ik journalistiek ging doen, en dan heb je al heel veel meegemaakt dus je achtergrond is veel breder. De basis die de opleiding je biedt is heel goed en belangrijk, maar het echte werk komt pas na je studie. Dat begint pas in de praktijk.
Kun je voor een stage beter zo hoog mogelijk inzetten, of op een plek waar je minder mee hebt maar wel meer mag doen?
Het is natuurlijk sowieso goed om overal rond te kijken. Ik denk dat elke stage wel een meerwaarde heeft. Sommige mensen weten al heel goed welke kant ze op willen, dus in die zin moet je dat gewoon proberen. Ik denk dat het heel goed is om bijvoorbeeld in een wat kleinere organisatie te kijken, maar ook in een grotere organisatie. Bij de kleinere organisatie krijg je veel meer mogelijkheden, veel meer kansen die je weer in een grotere kunt gebruiken. Mensen moeten zich vooral niet blindstaren op een bepaalde organisatie. Je moet je openstellen en de kansen grijpen die je aangeboden krijgt, want je leert er gewoon heel veel van. Ik ben me eigenlijk een beetje door het toeval gaan specialiseren op rechtszaken. Dat heeft me er weer toe gebracht om andere programma’s te maken.
Wat zou je jonge, beginnende journalisten willen meegeven?
Ik denk dat je je nu gewoon veel flexibeler moet opstellen, en misschien niet gelijk voor die vaste baan moet gaan. Het biedt ook weer de kans om eigen projectjes te gaan opzetten die je misschien anders niet had opgezet. Blijf leergierig, blijf open en blijf je ontwikkelen.
Als ik van tevoren had gezegd: ‘Hart van Nederland dat ga ik niet doen hoor dat is zo pulp’, dan was ik er nooit naartoe gegaan. Tuurlijk is het een bepaald programma voor een bepaald publiek, maar ik werk er nu al twaalf jaar met echt heel veel plezier. Er zijn zoveel mogelijkheden. Ga rondkijken, kijk wat bij je past en stel je daar open in op.
Door: Marijn Joop
Gefeliciteerd!, met recht een goede en gedreven journalist!